Progressive Rock Alt Başlıkları

Blues, jazz.. bunlar oldukça evrenseldir. Her ülkede artık bir blues grubu çıkıyor neredeyse. Ama blues farklılık göstermiyor. Elin amerikalısının yaptığı blues ile İngiliz bir amigonun yaptığı blues çok benzerdir. 

Ama progressive rock için bu söylenemez. Progressive rock eğer tarihteki müzik akımlarından bir türün adı ise, birçok alt başlık barındırmakta. Bu alt başlıklar genel olarak ülkelerin kendince müzikal serzenişe gelişlerinin ürünüdür. Elbette 60ların sonlarına doğru dünya genelinde ortak bir ruh uyanışa geçmiş olsa da ülkelerin yorumları farklılık göstermekte. Şöyle bir ele almak gerekirse;

1. Progressive Rock/İngiltere: Eğer İngilizleri alt bir başlığa toplamak istenirse yine aynı isim kullanılıyor. Sadece ingilizler de değil, bir çok ülkede bir çok progressive dönemine ait grup bu türde barınıyor. Ama alt başlık olarak İngilizlerdir desek çok yanlış olmaz. Bu akımın ilk meyveleri gelmiştir çünkü Ada'dan. Camel, VDGG, King Crimson sadece bu türün değil, İngiltere'nin değil, ana başlık olarak progressive rockın en baba gruplarıdır elbette.

2. Krautrock/Almanya: Şahsım adına prog-post ikilisinin 3. sırasında yer alan bir tür, akım. Sadece 70lerde kuruldu diye progressive rock başlığı altında kalıyor oluşu üzücü çünkü gerçekten yenilikçi ve orjinal. Hoş bu özellikle progun temelleri de değil midir?

Krautrock Almanlar'ın progressive anlayışı denebilir. Komik bir hikayesi var bu ismin. Savaştan sonra Almanlar ekonomik olarak ciddi bir sıfıra vurmuşlar. Evlerde aileler günlerce sadece lahana yemek zorunda kalmış. İngilizler de Türkçesiyle 'Lahana-kafalılar' diye Almanlarla dalga geçmişler. Gün geldi, Alman gençleri müzikte öncü bir akım oluşturdu ama bir isim verilmemişti. Bir gün ilk kez İngiliz basınında Almanların yeni akımına 'Lahana-rockı' tabiriyle Krautrock denildi. O günden beri almanların prog müziği böyle kaldı. Hoş Aera'nın Humanum Est & Hand Und Fuß albümü bence en güzel krautrock albümüdür orası ayrı.

3. Zeuhl/Fransa: Aslında bu isim Magma grubunun yaptığı müziği tanımlamak için konuldu gibime geliyor. Fransa bu müzikal dönemde biraz etkisiz kaldı gibi ama Magma adında bir grup çıkmıştır ki ben de 10 albümü var, daha var mı bilemem. Çok verimli bir gruptur ama progressive rock denemeyecek kadar farklı bir müzik, aynı akımdan etkilenseler de. Günümüze kadar gelebilmiş nadir bir grup oluşlarıyla da dikkat çekiyor. 

4. Symphonic Progressive Rock/İtalya: İtalyanların yaptıkları müzik için bir isim konulmamış özel olarak. Ama her ne kadar İngiliz müziğinden etkilenseler de kendi özlerini de katmışlardır müziğe. Senfonik progressive rock diğerleri kadar büyük bir başlık değil ama Moody Blues için bunu kullanırsak, İtalyanlar bu işin babasını yapmışlar. İtalyan Progressive rockından daha öne de bahsetmiştim zaten.

Alaamailman Vasarat

5. Avant-Prog: Artık ülke ülke ayrım yapmak biraz zor. Avant gibi üst düzey bir tür tek bir ülkede sınırlı kalmamış elbette. Hatta Avrupa'ya sığamamış, elin Japon'undan bile çıkmıştır. Wapassou diye Fransız, Alaamailam Vasarat diye Finli, Zypressen diye Japon, X-Legged Sally diye Belçikalı gruplar da var elbette. Hani bütün dünyaya yayılmış bir tür. Hatta VDGG'ün Trisector albümünde bile avant izlerine rastlamak mümkün.

6. Progressive Folk: Adı üstünde folk. Amerikada çıkan folk müziğini progressive ile harmalayan İngilizlerin ürünü aslında.

Progressive rock genel anlamda deneyselliği destekleyen, yenilikçi bir tür. O yüzden grupların birbirine benzemesini beklemek saçma olur. Bu sebepten dolayı da bir çok grup, aslında dahil olmadıkları türlerin içinde gösteriliyor. Ama her grup için de yeni bir tür oluşturmak anlamsız olurdu tabii. Magma bir istisna elbette. O yüzden aslında daha çok tür yazılabilir ama genel anlamda bu 6 tanesi, bir çok grubu açıklamaya yardımcı olabilecek cinsten. Yoksa daha darkwave-prog, prog-metal, alternative-prog diye türler de uydurulabiliyor. Progressive metal aslında bu sıfatı haketmiyor ama bu dönem için konuşursak, sonradan çıkmış bir müzik gibi. 70lerde çok yapılmadığı için listeye almadım ama ilk 5e elbette girerdi progressive konusunda.