Müzik şüphesiz her türlü duyguyu içinde barındırabilecek bir din. Her türlü ihtiyaca karşılık verebiliyor. Hüzün, nefret, aşk, özlem, kader, acı, huzur, barış.. ve listeyi böyle uzattıkça uzatabiliriz.
Merkez öge konuları genellikle bunlar olduğundan ve bunlar her dönem insanlarının içinde olan, her yaşamda hissedilmiş duygular olduğu için, her dönemde tamamen farklı türlerde olsa bile bu duygulara cevap verebiliyor. Tabii mantık çerçevesinde yapılan müzik için lafım.
Bazı konular var ki, bir olay o dönem insanları öyle bir etkiliyor ki, ve buna karşı duruşlarını özgürce gerçekleştiremiyorlar ve bundan dolayı da bazı sorunlara cevap müzikle veriliyor. Beat kuşağının temelleri ve uzadıkça uzayan Vietnam savaşı sonrasında ortaya çıkan, blues ve jazzın tahtını sallayan hippi müziği tabirli progressive, psikedelik rock müziği en çarpıcı örnekleridir şüphesiz.
Yıllar geçti, dünyanın kendine has sorunları değişti. Buna karşılık müzikte değişiyor malum. Artık yapılan müzikler barışla alakalı değil. Artık kişisel sorunlara eğilmeye başladı müzik. Depresyona, platoniğe, kişinin kendi iç dünyasına dokunmaya başladı, insanların dile getirmekten çekindiği konulara. Ve bu durum en güzel yanı ise Steven Wilson'ın deyimi ile, çok acı dolu bir müzik duyduğumuzda ve biz de aynı hisleri paylaştığımızı anladığımızda olan şey aslında yalnız olmadığımız. Bu sorunlarla uğraşan, yalnız olan, çaresiz olan sadece biz değiliz. Ortak bir sorun ve bu durumun böyle olması bizi biraz olsun rahatlatıyor, haklı olarak üzülüyoruz hissine kapılıyoruz.
Diğer bir sorun ise, bu tamamen günümüzü ilgilendiren bir sorun, Gösteri Peygamberliği. Chuck Palahniuk edebiyat dalında en güzel kaleme alan kişilerden biri ve o kitabıyla örtüşen bir de şarkı vardır ki elbette en sert eleştirileri cesurca dile getiren filozof grup Tool.
Tool - Vaciraous şarkısı gerçekten de günümüzdeki televizyon köleliğini, ne kadar duyarsız ve aslında ne kadar lanetlendiğimizi gözler önüne seriyor net bir şekilde. Burada o düşünce üzerine konuşmama gerek yok, zaten şarkı net cevaplıyor her şeyi.
Maybeshewill - Not For Want Of Trying ise ayrı bir silah. Dünyanın yok oluşunu izleme isteği. Ciddi bir yorum gerçekten ama Özellikle Tool bunu net bir şekilde dile getirmiş ve Maybeshewill nasıl da 'bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın' mantığına bağlandığımızı gösteriyor bize.
Bir de Porcupine Tree'den can alıcı bir şarkı vardır Fear of a Blank Planet albümünden aynı isimli şarkı, günümüzdeki televizyon bağımlılığını, hap-uyuşturucu ve asosyallikten dem vuruyor. Çok başarılı olan albüm böyle bir şarkıya sahip olmasıyla daha da değerleniyor.
Bunun gibi örnekler var, ama fazla değil. Özellikle Maynard çok sert eleştiriyor ki itiraf edemediğimiz davranışlarımızı şarkıda dinledikçe insanlık kavramını sorgulamadan edemiyor insan.
Günümüzün sorunları değişiyor ve yeni yeni artık ciddileşmeye başlıyor ve post-rock altın çağını yaşarken elinde ham bir malzeme var. Yeni bir akım değişikliğine bile sebep olacak kadar büyük bir şey aslında. 3. Dünya Savaş'ı belki de geçmişte olduğu gibi bunun tetikleyicisi olacak.
Tarih: 12 Ekim
Yer: Salon IKSV
Bugün hayalimin gerçeğe kavuştuğunu gördüm.
Önceden bir yazıda da bahsetmiştim, günümüz Türkiye'sinde grupların şarkı coverlamaktan öteye gidememelerine, hadi bu aşamayı geçseler bile İngiltere'de yapılan müziğin benzerini yapmalarına dem vurmuştum. Batı müziğini kendi kültürel müziğimizle birleştirince ortaya nelerin çıkabileceğini ama kimsenin buna cesaret edemeyişi gerçekten sinir bozucu bir durum. İnatla gruplar aynı şarkıları coverlamaktan vazgeçmiyorlar.
Bugün Esmerine beni hayli tatmin etti. Tamam her ne kadar Kanadalı olsalar da bunu yapmış olmaları yeter. Zaten GSY!BE'dan tanıdık yüzler varken ilk başta post-rock temasından çıkmayacaklarını düşündüm. Kaldı ki çello ve keman alıp elektro gitarı çıkartan bir gruptan farklı bir sound elbette bekliyordum. Ama o da ne! Türkler sahneyi bastı!
Konserden önce grubun perküsiyonisti olan Bruce Cawdorn ile kısa bir muhabbet etme fırsatı buldum. Yanında arkadaşları vardı ama 3-5 lafın arasından Türkiye'ye bir kaç hafta önce geldiklerini söyledi. Bir ev kiralamışlar, her gün stüdyo kiralamak yerine evi stüdyoya çevirmişler. Ben o konuşma sırasında pek anlam çıkartamadım, neden turnede konserden önce gelip prova yapıyorlar falan. Meğersem bizim Türkler işin içindeymiş.
Şimdi konser 4 kişilik orjinal Esmerine kadrosuyla başladı. Kemandan bass gitara geçişler yapan Brian Sanderson gerçekten büyüleyici. Derken, çellolar, marimbalar falan iyice uçmuşken sahneye 4 Türk çıktı. Aldı biri eline sazı, biri zurnanın başına oturdu, teki darbukaya geçti, teki de arkada elektro gitar askısını taktı.
Ve resmen müzikal bir şölen başladı. Darbuka ve baterinin uyumu ya da sazla tenor banjonun birlikte yükselişi.. Gerçekten rüya gibiydi.
Ve hep yapmak istediğim, müzisyen arkadaşlarıma verdiğim öğütler bu yönde. Cover yapmak yerine, herkesin çaldığı-çalabildiği müzik yerine, enstrümanlar ile bu müziğin renklenmesi lazım. Tamam trash metal çalıcam ben diyene lafım olmaz ama biraz üstüne gidilirse çok güzel soundlar yakalayabiliriz kendi kültürümüzü de katarak. Grubun bile sazdan o kadar zevk aldığı belli oluyordu ki, hele darbuka falan..
Videoyu en yakın zamanda -sanırım bayramda- koyarım. Ama gerçekten bu önemli bir nokta. The Aristocrats bile geldiğinde Guthire Govan'ın yanında kemençe vardı. Özellikle yabancılar çok meraklı bu tür şeylere. Biraz orjinallik, biraz kendinden katma çok şey değiştirir.
Kadıköy'ün sisli ve hüzünlü sokaklarından... Neyse bildiğimiz Kadıköy'ün o plak, sahaf, antika kokan taş sokaklarından, barlar sokağından yeni bir metal grubu piyasaya dahil olma peşinde: Cryptic.
Cryptic'in en eski ve kurucu üyesi belki de Barış Menküç. Biraz eleman değişikliği sonrasında grup şuan oturmuş durumda.
Yaptıkları müzik nedir? Metal.
Günümüz İstanbul'unda her gün bir barda Metallica çalan bir grup mutlaka oluyor. Rock barlarına gittiğinizde repertuarlar o kadar birbirine benziyor ki, bir fark göremiyorsunuz. Vokalin sesi eğer fazla göze batıyorsa o zaman grup farklı olduğunu hissettiriyor ama bass gitarda aynı tellere tokatlıyor, bateride aynı zilleri sallandırıyor.
Bana göre günümüzde metal gruplarının en büyük sıkıntıları bu. Listesinde Enter Sandman bir grup yok artık. Bir türlü anlam getiremiyorum bu konuya. Zaten herkesin aynı şarkıları çaldıkları bir türde çalmak istiyorsun madem, biraz farklı tatlar denese ya insanlar. Am I Evil yerine Unnamed Feeling çalsa ya insanlar. She Wolf yerine Angry Again falan..
Ama durum bu değişmesi zor öncül birileri olmadıkça. Hal böyleyken hangi grup kaliteli diye bakmak gerekiyor. Şarkı listesi, sahne performansı önemli kriterler. Cryptic bu konu da geçen seneye göre oldukça ilerleme kaydediyor. Sürekli kendilerini geliştirmeye çalışan bir grup ki sahne dışında en göze çarpan şey iletişim. Eleştirilere gayet açıklar ve grup elemanları arasındaki iletişim gayet güzel. Konserden sonra oturup geyik yapabileceğiniz adamlar. Cana yakın olmalarının bir sebebi de yaş sanırım. Baterist 16 yaşındayken bassist 23 yaşında, ama bu bir sorun olmak yerine + özellik kazandırıyor gruba.
Pentegram'dan Kreator'a, Megadeth'ten Judas Priest'e, Rammstein'dan Iced Earth'e uzanan bir listeleri var ki Judas ve Megadeth ağırlıkta tutuluyor. Dawn Patrol gibi gitarları bırakabiliyorlar ya da Angel ile bütün enerjiyi yok edebiliyorlar.
Yolunuz Kadıköy'ün ıssız sokaklarına düşerse bir gün, Shaft'a uğrayın. İçeriden metal tanrılarına ayin yapan dindarlara rastlayabilirsiniz.
Ya da riske girmeden şu adresten konser tarihleri ve daha geniş bilgiye ulaşabilirsiniz:
www.crypticband.com
Öfkenin en rahat ve en özgür bir şekilde yapıldığı türlerden belkide en yaygını metal, daha da özele inersek death, black metal. Rock müzikte görülmüyor çünkü rockın temelleri hippi akımına dayanıyor ama metal öyle değil. Bağıra çağıra, zıplayarak, kafa sallayarak bütün enerjini atıldığı bir müzik. Metalide böyle genele indirgememek lazım ama un uygun sıfat bu.
Ama bu gruplarda öfke öyle yaygın ki, ana fikri oluşturan unsur oluyor. Sözler önemsiz, hatta şöyle dersek, vokal bile bir enstrüman gibi görülüyor. Sözleri zaten anlamak zor, öyle bir ortamda da buna uğraşmak anlamsız. Bununla beraber sert metal şarkıların sözleri hiç kaliteli değil. Anlamsız kelimeler kullanılabiliyor ve buna göz yumulabilir çünkü dediğim gibi vokal bir nevi enstrüman, sesin kalitesi, kontrolü, inişi çıkışı zaten o kadar önemli ki, ne söylendiği önemsiz.
Lakin dediğim gibi öfke ana unsur olduğu için fazla sert, ucu yok. Rock müziğiyle büyümüş, metale göre daha sakin dinliyiciler için kuru gürültüden başka bir şey değil. Hep barış hep mutluluk temasıda bir yere kadar oluyor tabii, bu nedenle daha değişik yollarla bir enerji atılması lazım.
Alternatif en baba isim elbette Tool. Tool'un yaptığı müzik o kadar orjinaldi ki, ilk çıktığında demo albüm bile çok beğenildi. Ama yazıktır, hala benzeri gruplar bulmak zor. Bu sebeple Tool'a benzer grup değil de, o ruhu yakalayan gruplar alternatif olabilir. Çünkü Tool gerçekten hakkıyla dinlenildiğinde sevilmeyecek bir grup değil. Bas gitarın bu kadar net ve ön planda olduğu, sözlerinin bu kadar felsefik ve hiç de sıradan olmayan konulardan oluşu ve en önemlisi brutal vokale girilmemesi ilk göze çarpanlardı.
Maynard gerçekten zeki bir adam ve ne yapmasını çok iyi biliyor. Böyle yüklü bir öfkeyi, nefreti brutal vokal kullanmadan dışarı vurabilmek zor. Kontrollü bir öfke serzenişi var müziklerinde.
Ama en büyük sorun şu: Tool hiç de verimli bir grup değil. Tamam Maynard Puscifer, A Perfect Circle ile falan hala müzik yapsa da Tool her zaman ayrı olmuştur. Neredeyse 5 yılda bir albüm yapan bir grup bu kadar iyi olmasaydı her albümde bu kadar satmazdı herhalde. Bu yıl 2007'den sonraki ilk albümlerini çıkaracaklar ve yine büyük bir patlama olacak, eminim.
Madem Tool verimsiz kalıyor, aynı şarkıları defalarca dinlemekten bıkmasak bile yeni bir tat arıyoruz. Ama az, cidden az grup var.
Mesela Rishloo diye bir grup vardır. Adı sanı geçmez bir yerde. Zaten 2 albüm yapıp ayrıldılar. Ama yaptıkları müzik çok iyiydi, ilk başta Tool özentisi gibi gelebiliyor ama harbi kendilerinden bir şeyler katıyorlar adamlar. Özellikle 2. albümleri çok iyi bir albüm bana göre.
Ashes Divide de bir alternatif olabilir ama vokalin sesi yeterli değil ve post unsurları çok göze çarpıyor. Bunun yerine Isis daha yerinde bir tercih olabilir grup olarak.
Onun dışında vokal kullanmadan bu öfke unsurunu kontrol altına alan gruplar var ki bunlar post-metal adı altında geçiyor. En iyi örneklerini de Russian Circle vermiştir bana göre. Enter albümleri gerçekten hiddetle tavsiye edebileceğim bir albüm, özellikle Carpe şarkısı inanılmazdır.
Maybeshewill, Pelican, Amplifier grupları da var ama tam olarak bu duyguyu vermiyorlar. Post'un etkisi çok fazla ve öfkeyi veremiyorlar.
Bunu hiç anlayamadım zaten. Tool hayranlarının kitlesi belli, neden daha alternatif grup yok? Maynard'ın sesi bu kadar mı özel diye düşünüyorum ama sebebin ne olduğunu kestiremiyorum.
Her ne kadar peace mantığıyla hareket eden bir müzik dinlesek de içeride biriken öfkenin dışa vurulması lazım ve yine her şeyde olduğu gibi müzik bir numaralı yol.
Geçen gün gittiğim Urban Festivalin üzerine yazıyorum öncelikle.
Özellikle son birkaç aydır dubstep başta olmak üzere elektronik müzik resmen çığır açtı kendi alanında. İster istemez merak ettim ve 'napıyorlar acaba içeride' sorusu beni Çiftlik Park'a götürdü.
Öncelikle dubstepi ele alırsak; şuan piyasada dubstep müzik adı altında yayınlanan müzikler aslında bir sıfatlandırma sorununun sonucu. Nasıl biz deneysel, belirli bir türe sokamadığımız entrümanal müziğe post-rock diyip geçiştiriyorsak, nasıl 70lerden tamamen farklı bir sounda sahip olmasına rağmen günümüzdeki bazı gruplara progressive rock grubu tanımlamasını yakıştırıyorsak bu da benzer bir durumda. Dubstep aslen reggae müziğin elektronik müzikle harmanlanıp ortaya çıkmış hali denebilir. Asıl dubstep aslında şuan piyasada dubstep diye geçen müziklerden daha üstlerde ama doğru olmasa da bu sıfat uygun görülmüş ve bir zamanlar grupların yarısına alternatif rock denildiği gibi bunlara da dubstep denmiş. Temel itibari ile elektronik tabanlı ve üst üste ritimlerin ve melodilerin eklendiği, aşama aşama yükseldiği ve o doruk noktası dediğimiz patlama anına kadar devam ettikten sonra, belki bu noktada bir takım uyuşturucular yardımcı olabilir, kelime anlamıyla uçuran bir müzik denebilir. En önemli özelliği o basamak basamak gelişmesi ama şuan dubstep çevçevesinde bakılan bir çok müzik bundan uzakta.
Elektronik müzik ise trip-hop tabiri ile özdeşleşen, bir zamanlar akustik olarak yapılan müziklerin bilgisayar ortamında dijital bir yolla yapılması sonucu çıkıyor. Akustikten kastım bir müziği sahnede canlı olarak sergilenen türden performanslar. Elektronik müzik genel olarak turn-tablelar ya da keybordlar üzerinden yapılıyor ki bu sebeple piyasada rock gruplarında olan 4-5 kişilik gruplar yerine tek bir adam da bütün müziği sahnede çalabiliyor.
Elbette bu 2 müzikte de emek var, bir uğraş çerçevesinde yapılıyor ama akustik performansa alışmış birisi için bu müzik çok yapay gelecektir.
Benim en hoşlanmadığım konu festivaldeki insanlar oldu. Günümüzde hipster diye tabir edilen bir insan güruhu vardı. Bu insanların tipleri, giyinişleri falan değil, sinir bozucu olan şey sanata bakış açıları. Her ne kadar biraz geri kafalı olan bana göre bir emek sarfediliyorken buna bir saygı göremedim. Gördüğüm kadarıyla bir çok kişi oraya gitmiş olmak için gidiyor.
Günümüzde bir eylemi yaparken ne hissettiğimizden çok çevremizin nasıl karşılayacağı önemli.
Son model telefonlarla çekilen fotoğrafların anında check-in ile paylaşımı çok rahatsız ediyor beni. Özellikle instagram konusuna kendi adıma çok tepkiliyim. Bu konu fotoğrafçılığa giriyor ama ben kan ter içinde tek bir poz yakalamak için tek ayak üstünde beklerken öyle bir programla çekilen fotoğrafların emek sarfedilmişcesine hayranlık uyandırıyor oluşu çok sinir bozucu ki neyse.
Bu noktada bile rock müziğin ne kadar emek ile yapıldığını ve dinleyicilerin de verilen emeğe saygı duydukları görülebiliyor. Aynı yerde aylar öncesinde yapılan Opeth konseri ile bunun arasında, seyirci kalitesi ve konsere bakış açıları arasında çok fark var. Metal müzik çok büyük bir hayran kitlesine sahip ve bu müzik ölecek, yok olacak bir müzik değil. Metalin yaşaması için rock müziğinde yaşayacak olmasının garantilenmesi gerçekten huzur verici.
Toparlarsam, ne kadar bir jazz, progressive rock ya da post-rock konserinde performansı sergilemek için verilen çaba görülmese de elektronik müzikte de bir emek var, bunu görmemek elde değil ama günümüzdeki müziğin tek bir klavye üzerinden yapılması her ne kadar pratik gibi görünse de ilerisi için kötü sonuçlar doğurabilir.
